|
уларнинг тавбаларини қабул қилиши бўлмаганида уларнинг зиён кўргувчилардан бўлиб қолишлари аниқ эди.
4- Кейин Аллоҳ уларга шанба кунида қилган тажовузкорликларини эслатяпти. Яъни, улар шанба кунида Аллоҳнинг ҳудудларига тажовуз қилгандилар. Аллоҳ уларга шанба кунида ов қилишни ҳаром қилганди. Кейин худди шу кунда овланадиган балиқларни кўпайтириб қўйиш билан уларни синади. Шунда улар найранг ишлатдилар. Сув ичида бир чуқурча очиш ёки бошқа бирор восита билан балиқларни якшанбагача ушлаб туришди ва якшанба куни бориб, уларни олишди.
إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعاً وَيَوْمَ لاَ يَسْبِتُونَ لاَ تَأْتِيهِمْ
– „Ўшанда, шанбалик қилган (яъни балиқ овламаган) кунларида балиқлар (сув юзида) очиқ келар эди, шанбалик қилмаган кунларида (яъни шанбадан бошқа кунларда) эса келмас эди“. [7:163]
Шунинг оқибатида Аллоҳ уларни жазолади. Уларни маймунларга айлантириб қўйди. Уларни (خَاسِئِينَ ) қилди. Яъни, уларни эзгуликдан узоқ, хор, ҳақир одамларга айлантирди.
5- Мана шу ҳайвонга айлантириш (نَكَالاً ) яъни, уларнинг қилмишларига, Аллоҳнинг ҳудудларига тажовуз қилганликларига яраша жазо бўлди. Бу жазо ҳам қилиб бўлинган иш учун
لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَمَا خَلْفَهَا
(ўша вақт ва кейинги даврлар учун) ва ҳам энди қилинадиган иш учундир. Шунингдек, энди қилинадиган иш учун жазо тайинлаш насиҳат ва ибрат маъноларини англатади. Яъни, шундай ишларни қайта қила кўрманглар, токи, сизларга ҳам ўша жазо (ҳайвонга айлантириш жазоси) қўлланиб қолмасин. Бу нарса Аллоҳ Таолонинг мана бу гапига ўхшайди:
وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ
– „Сизлар учун қасосда ҳаёт бор“. [2:179]
Яъни, қасос жазоси бошқаларнинг тирик қолишларига олиб боради. Чунки бу жазони ҳис этган одам қотилликдан тийилади. Бу ерда ҳам худди шундай. Ҳайвонга айлантириш жазосини олиб қолиши мумкинлигини ҳис этган киши бу жиноятни қилмайди. Шунинг учун у бундан ибрат олиб, насиҳатланиб, ҳудудларга тажовуз қилмайди ва оқибатда ҳайвонга айлантирилиш жазосини олмайди. Энди қилинадиган иш учун жазолаш мажозий маънодадир. Яъни, кейинги ишларда шундан ибратланиш, насиҳатланишдир. Бу ерда бир муносабат, сабабият ҳам бор. Чунки насиҳатланиш ва ибратланиш ўша ҳайвонга айлантириш сабабли юзага келади.
120-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204